20 lutego 2015 r. Sławomir Zawiślak Poseł na Sejm RP z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość złożył Interpelację do Prezesa Rady Ministrów w sprawie sytuacji Poczty Polskiej SA i jej przyszłości w obliczu konkursu na operatora wyznaczonego.
Poniżej publikujemy jej treść:
Warszawa 15.02.2015 r.
Poczta Polska S.A. jest państwową spółką, która świadczy pocztowe usługi powszechne na terenie naszego kraju jako operator wyznaczony. Funkcję operatora wyznaczonego, zgodnie z przepisami ustawy Prawo pocztowe, Poczta Polska S.A. wykonywać będzie jednak tylko do 31 grudnia 2015 r. W dniu 31 grudnia 2014 r. Urząd Komunikacji Elektronicznej ogłosił konkurs na operatora wyznaczonego na kolejnych 10. lat tj. okres 2016-2025.
Zaznaczyć przy tym trzeba w tym miejscu, że Polska jest pierwszym z krajów Unii Europejskiej, który taki konkurs przeprowadza. W innych krajach operatorami wyznaczonymi są nadal narodowe poczty państwowe. Także decyzją polityczną okresy przejściowe są znacznie dłuższe i wynoszą od 8 do 15 lat - np. włoska poczta będzie świadczyć usługę powszechną aż do 2026 r. W Polsce rząd PO-PSL zgadza się aby był to okres zaledwie 3-letni, który kończy się właśnie z dniem 31 grudnia 2015 roku. Czy władzom polskim nie brakło przypadkiem w tym względzie wyobraźni co do niewątpliwie czekających nas dużych kosztów społecznych takiej decyzji? Spółka zatrudnia obecnie ok. 80 tys. pracowników (to znacznie więcej niż np. Kompania Węglowa) i zapewne coraz to nowe zmiany spowodują kolejne redukcje. A przecież Poczta Polska S.A. już zredukowała w ciągu kilku ostatnich lat liczbę miejsc pracy o 20 tys. etatów. Na ten rok zapowiedziano kolejną redukcję o ok.5.500 etatów. Tymczasem doświadczenie również innych państw UE pokazuje, że zmniejszenie liczby miejsc pracy w strukturach państwowego operatora nie wiąże się ze stworzeniem choćby podobnej liczby etatów u operatorów prywatnych. Według danych np. holenderska poczta na skutek liberalizacji zlikwidowała 38 tys. stanowisk, a w tym samym czasie jej konkurenci stworzyli niecałe 20 tys.
Należy także podkreślić, że w procesie liberalizacji rynku pocztowego narodowe poczty europejskie szeroko korzystały z pomocy swoich rządów. Przykładem są chociażby Niemcy, gdzie rząd federalny na rok przed całkowitym otwarciem rynku wprowadził płacę minimalną dla pracowników sektora pocztowego. Tymczasem, jak wynika z moich rozmów i konsultacji z pracownikami tej firmy, Poczta Polska S.A. nie otrzymała i nie otrzymuje żadnej pomocy od rządu RP, czy to legislacyjnej, czy też finansowej.
Trzeba wskazać, że obowiązek świadczenia usług powszechnych to nie tylko posiadanie w swojej ofercie przesyłek listowych i paczek, krajowych oraz zagranicznych. To także konieczność zapewnienia klientom właściwej dostępności do tych usług poprzez sieć placówek odpowiednio rozmieszczonych na terytorium całego kraju, przyjmowanie i doręczanie przesyłek co najmniej pięć dni w tygodniu oraz spełnianie wymagań jakościowych.
Nie ma wątpliwości, że najwyższą jakość usług pocztowych w Polsce na dzień dzisiejszy zapewnia Poczta Polska. Porównanie jakości usług innych operatorów, znanych zwłaszcza od 1 stycznia 2014 r. chociażby z powodu - także medialnie - krytykowanego sposobu doręczania przesyłek sądowych i prokuratorskich, wypada dla nich co najmniej nienajlepiej. Operator prywatny, który większość pracowników zatrudnia na "umowach śmieciowych" i nie obowiązują go żadne standardy jakościowe określone w ustawie Prawo pocztowe i przepisach wykonawczych ( te dotyczą tylko operatora wyznaczonego) wygrywa kolejne przetargi - ostatnio na doręczanie korespondencji KRUS oraz korespondencji rządowej - przetarg CUW na obsługę ministerstw, urzędów centralnych i urzędów wojewódzkich w tym m.in. Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz UKE. Na tym tle kuriozalnie wygląda fakt, iż to właśnie Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji jest właścicielem Poczty Polskiej S.A., a Urząd Komunikacji Elektronicznej jest regulatorem krajowego rynku pocztowego.
Należy podkreślić, że jedną z zasadniczych, a przy tym naturalnych przyczyn porażek Poczty Polskiej w konfrontacji z operatorami prywatnymi, niewyznaczonymi, są koszty funkcjonowania operatora publicznego. Utrzymywanie sieci stałych placówek pocztowych oraz dotrzymywanie standardów jakościowych jest dla operatora wyznaczonego bardzo kosztowne. Państwo, w ramach swoich zobowiązań wobec obywateli, ma obowiązek zapewnić dostęp do powszechnych usług pocztowych. Jaki więc sens ma utrzymywanie takiej struktury przez operatora wyznaczonego, jeśli administracja państwowa, urzędy centralne oraz sądy i prokuratura z niej nie korzystają?
W obliczu zagrożenia wyeliminowania Poczty Polskiej SA z rynku usług pocztowych o charakterze powszechnym w konkursie na operatora wyznaczonego, a zwłaszcza w kontekście jawnej nieudolności i indolencji rządu na innych płaszczyznach życia społecznego (vide górnictwo, rolnictwo), braku zdolności przewidywania skutków uruchamianych lub wstrzymywanych procesów, uprzejmie proszę Panią Premier o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
1. Jakie są plany kierowanej przez Panią Premier Rady Minister ? zwłaszcza zaś Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Urzędu Komunikacji Elektronicznej - w stosunku do operatora państwowego jakim jest Poczta Polska S.A?
2. Czy Rząd, po doświadczeniach z dwóch lat liberalizacji rynku pocztowego w Polsce, zamierza wyjść z inicjatywą zmiany przepisów dotyczących funkcjonowania rynku usług pocztowych o charakterze powszechnym?
3. Dlaczego w Polsce, wzorem innych państw UE, nie wprowadzono przepisów korzystnych dla operatora wyznaczonego, które dawałyby mu wyłączność na doręczanie korespondencji rządowej, sądowej i prokuratorskiej, co miałoby znaczący wpływ na kondycję finansową operatora państwowego, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo i jakość doręczeń w tak ważnych sektorach życia publicznego?
4. Czy w przypadku wyboru, w drodze konkursu, na operatora wyznaczonego innego podmiotu niż Poczta Polska S.A.oraz konieczności zwolnienia przez Pocztę Polską S.A. ok. 60 tys. pracowników Rada Ministrów rozważa możliwość udzielenia tej państwowej spółce realnej formy pomocy?
5. Czy Rząd analizuje skutki społeczne liberalizacji rynku pocztowego w Polsce-redukcja etatów w Poczcie Polskiej o 20 tys. miejsc pracy?
6. Czy Rząd ma gotowy plan polityki osłonowej dla tysięcy pracowników Poczty Polskiej S.A. w przypadku, gdyby spółka przegrała w konkurencji z innymi operatorami w konkursie na operatora wyznaczonego?
